การทำเกษตรแบบพอเพียง โดยใช้ปุ๋ยใส้เดือนบำรุงดิน

บ้านของดีมี ..อะไร

บ้าน ของดีเกิดขึ้นเพราะเราอยากมีส่วนร่วมในการลดภาวะโลกร้อน ลดการใช้สารเคมี และปรับปรุงบำรุงดินให้เหมาะแก่การเกษตร ตามวิถีไทย จากการที่เราทำงานตามที่เราได้เรียนมาทั้งวัน และใช้ชีวิตตามสภาพชุมชนเมือง รู้สึกว่าร่างกายของเราล้าลงมาก อาหารที่ได้รับประทานก็ถูกสร้างขึ้นโดยวิธีที่ทันสมัย แต่ซ่อนไว้ด้วยสิ่งที่เป็นอันตรายทั้งสิ้น การใช้เวลาว่าง การออกกำลังกาย หรืองานอดิกเรกต่างๆ ก็น้อยลง แต่เมื่อเราได้ใช้เวลาช่วงหนึ่ง ศึกษาสภาพความเป็นอยู่ของชุมชนชานเมือง และวิถีชีวิตของพวกเขาเหล่านั้น ทำให้เราเริ่มรู้สึกอยากทำอะไรใหม่ขึ้นมา ซึ่งอาจเป็นงานท้าทาย และเป็นงานใหม่สำหรับเรา โดยเราเริ่มหาความรู้เกี่ยวกับเกษตรอินทรีย์ การผลิตปุ๋ยธรรมชาติ การปลูกพืชโดยไม่ใช้สารเคมี การเลี้ยงสัตว์ตามวิถีชุมชน ฟังดูเหมือนการย้อนยุคยังไงไม่รู้ ลองดูแล้วกันนะครับ

เรา เริ่มศึกษาเกี่ยวกับการผลิตปุ๋ยหมัก ปุ๋ยอินทรีย์ น้ำหมักชีวภาพ การเลี้ยงไส้เดือน เพื่อผลิตมูลไส้เดือน และน้ำหมักมูลไส้เดือน แล้วนำมาใช้กับต้นไม้ภายในบ้านพักของเราเอง โดยงดการใช้ปุ๋ยวิทยาศาสตร์ ปุ๋ยเคมี เลย ผลก็คือ ภาพต้นไม้ที่ได้รับอินทรีย์วัตถุจากการผลิตโดยใช้ สิ่งที่มีในชุมชน เช่น มูลวัว มูลแพะ มูลกวาง มูลสัตว์อื่นๆ ใบไม้ต่างๆที่หล่นมาที่พื้นดิน เศษอาหาร เศษผลไม้ที่เหลือจากการรับประทานก็สามารถนำมาหมักและเป็นแร่ธาตุที่ดีสำหรับ พืชด้วย

ส่วน การผลิตมูลไส้เดือนมาใช้นั้น เริ่มต้นจากเราเริ่มหารวิธีผลิตอินทรีย์วัตถุที่สามารถนำมาใช้กับพืชได้ จากการค้นหาเราก็พบว่ามีหลักสูตรการฝึกอบรมการเลี้ยงใส้เดือน ของภาควิชาสัตว์บาล มหาวิทยาลัยเกษตรศาสตร์ บางเขน ความคิดที่อยากรู้ว่าเป็นอย่างไร ทำไมต้องเลี้ยงไส้เดือน เลี้ยงไส้เดือนมันยากแค่ไหน เลี้ยงแล้วได้อะไร ทำอะไรได้บ้าง สรุปเราสมัครเข้ารับการอบรมในรุ่นที่ 14 ประมาณ เดือนมีนาคม 2551 (หลักสูตร 2 วันเต็ม) หลังจากนั้นเราเริ่มเลี้ยงไส้เดือนเป็นสัตว์เลี้ยงประจำบ้าน หลายคนในบ้าน และใกล้บ้าน เริ่มสงสัยว่า ทำไมเราเลี้ยงสัตว์แปลกแบบนี้ ซึ่งบางคนไม่กล้าแม้กระทั่งมอง แต่เราขอบอกว่าสิ่งที่เราเริ่มเลี้ยงนี้มีประโยชน์หลายอย่าง มาก
หลังจาก เราเริ่มเลี้ยงได้ประมาณ 3 เดือน เราได้ผลผลิตจากไส้เดือน คือ มูลไส้เดือน น้ำหมักมูลไส้เดือน และลูกๆ หลานๆ ไส้เดือน จำนวนหนึ่ง เราเริ่มนำมูลไส้เดือน และน้ำหมักมูลไส้เดือน มาใช้กับไม้ผล และไม้ประดับ ในบ้าน ได้ผลดีมากครับ จากกล้วยไม้หวายที่เลี้ยงมา ประมาณ 1-2 ปี ที่โทรม ก้านที่แตกออกมาผอม ดอกที่ออกมาเพียง 3-7 ดอก/ช่อ และดูไม่ค่อยสมบูรณ์ แต่หลังจากใช้น้ำหมักมูลไส้เดือน ประมาณ 2-3 สัปดาห์ การเปลี่ยนแปลงก็เกิดขึ้น กิ่งที่แตกออกมาใหม่เริ่มอวบอ้วนขึ้น ช่อดอกที่ออกมาเริ่มมีดอกมากขึ้น ช่อใหญ่ขึ้น ความสมบูรณ์ของใบ และลำต้นดูสดใส กว่าแต่ก่อนอย่างชัดเจน ส่วนมูลไส้เดือนนั้นลองใส้ในไม้ผล โดยแก้วมังกรที่ปลูกในกระถางมากว่า 2 ปี ไม่เคยมีผลให้เชยชม แต่ปีนี้เรากับได้เห็นดอก และผล แทบทุกกิ่ง และผลแต่ละผลนั้นใหญ่ สมบูรณ์มากครับ ต้นไม้อย่างต้นลำดวน ที่ปลูกมากว่า 3 ปีนั้น จากที่ทรงๆไม่โต และก็ไม่ตายนั้น หลังจากได้มูลไส้เดือน และน้ำหมักมูลไส้เดือน ประมาณ 2-3 เดือน เริ่มแตกยอด และดูเหมือนมันเริ่มฟื้นคืนชีพ และสดชื่นขึ้น (อาจเป็นเพราะดินในหมู่บ้านจัดสรรเดิม ขุดดินเหนียว หรือดินไม่ดีมาจัดสวนใหเราก็เป็นได้) เมื่อเริ่มใช้อินทรีย์วัตถุมาเป็นแร่ธาตุให้พืช และช่วยปรับโครงสร้างของดินให้ร่วนซุย เก็บความชึ้นได้ดี มีธาตุอาหารสมบูรณ์ ดินในพื้นที่บ้านเราก็เริ่มดี

ถึงวันนี้เราเริ่ม พัฒนา และขยายการผลิต อินทรีย์สารต่างอย่างเป็นรูปธรรมมากขึ้น โดยเราเริ่มดำเนินการสร้างฟาร์มไส้เดือน เพื่อผลิตมูลไส้เดือน น้ำหมักมูลไส้เดือน และพ่อแม่พันธุ์ไส้เดือน เพื่อใช้ในการเกษตร โดยเราจัดการแบ่งพื้นที่ๆมีอยู่ 4.5 ไร่ เป็นบ่อน้ำ และเลี้ยงปลาประมาณ 200 ตร.วา บริเวณบ้านพักอาศัย ประมาณ 200 ตร.วา โรงเรือนเลี้ยงไส้เดือน ประมาณ 1 ไร่ ส่วนที่เหลืออีก 2 ไร่กว่า เราเริ่มต้นทำสวนผลไม้ และไม่ใบต่าง เช่น มะม่วง มะยงชิด กระท้อน สะเดามัน แก้วมังกร กล้วย และพืชผักสวนครัวต่างๆอีกมากมาย ขาดอย่างเดียวคือ นาข้าว ซึ่งถ้ามีโอกาสเราก็อยากทำเพื่ออย่างน้อย ก็สามารถอยู่ได้โดยดำเนินตามแนวทาง "พอเพียง" ของในหลวงท่าน

สำหรับ ผู้ที่สนใจเลี้ยง หรือหน่วยงาน องค์การบริหารส่วนท้องถิ่น เทศบาล ที่ต้องการข้อมูลในการเลี้ยงเพื่อกำจัดขยะสด ขยะอินทรีย์ในพื้นที่ ติดต่อได้ที่ 086-889-9958 บริการให้คำปรึกษา ออกแบบ และดำเนินการบริหารโครงการ

ขอบคุณแหล่งที่มาข้อมูล

http://www.baankhongdee.pantown.com/